Slaap en warmte

Slaap is de natuurlijke bescherming van het lichaam tegen giftige stoffen

Het menselijk lichaam verbrandt energie tijdens wakkere uren. Wanneer energie wordt verbrand, wordt een signaalstof genaamd adenosine opgehoopt in onze hersenen. Adenosine verzwakt de hersenencapaciteit om zenuwsignalen over te dragen en de adenosine concentratie stijgt met een verhoogde hersenactiviteit gedurende de dag. Hoe hoger het adenosine niveau in de hersenen, hoe meer slaperig we worden.

In de avond wordt de concentratie van adenosine zo hoog dat de hersenen langzamer functioneren en als de dag verstrijkt, beginnen we ons moe te voelen. Oogleden worden zwaar en vallen dicht.
Daarom is adenosine van groot belang voor onze slaap en is dat de reden waarom iedereen elke nacht moet slapen.

Er is niemand die nooit slaapt, want dit zou betekenen dat een dergelijke persoon willekeurig hoge hoeveelheden adenosine in het lichaam zou hebben, iets wat onmogelijk is.

Wetenschappers hebben aangetoond dat een goede nachtrust, vooral een diepe slaap, het niveau van adenosine reset zodat we vers en klaar zijn voor een nieuwe dag. Daarentegen, als we niet voldoende slapen zal er een hoge hoeveelheid giftige stof in onze hersenen aanwezig zijn en zullen we ons snel moe en traag voelen.

Goede slaap vereist comfortabele positionering

Diepe slaap is voor iedereen essentieel. Daarom moet slaap niet als iets vanzelfsprekend gezien worden maar moet slaap serieus genomen worden. Een van de vereisten om goed te slapen is goed liggen. Een goede matras, deken en kussens zijn voor veel mensen essentiële factoren om goed te kunnen slapen. Helaas is dit niet altijd een prioriteit in professionele werkgebieden.

Er zijn veel plaatsen in de gezondheidssector, waar zorgvuldig budgetteren, bepaalt welke matras, deken en kussens het individu wordt aangeboden. Naast het matras, de deken en de kussens, is ook de positionering van essentieel belang om goed te slapen.

De meeste mensen hebben een paar minuten nodig om een comfortabele positie te vinden en in slaap te vallen. Mensen die zichzelf niet kunnen positioneren, zijn extreem afhankelijk van het verplegend personeel om ze zo te positioneren dat ze comfortabel liggen.
In de afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor het positioneren van bedlegerige patiënten. Onder andere, een project in Denemarken, over beperkte positionering van het lichaam, kreeg veel aandacht. Een spannend project dat werkt bij het positioneren van onrustige en geagiteerde cliënten. Bij Vendlet zijn we van mening dat positioneren gebaseerd moet zijn op het geven van stabiliteit en veiligheid voor de cliënt. We vragen ons echter af of het gebruik van dekens en kussens voor positioneren het meest ideale is.

Wanneer dekens worden gebruikt voor het positioneren

Dekens en kussens zijn ontworpen voor een heel ander doel, dekens zijn bedoeld om warmte te creëren. Dekens zijn niet ontworpen om stabiliteit te waarborgen, en de kunstmatige vulling, bestaande uit holle vezels, wordt op de proef gesteld wanneer het wordt blootgesteld aan druk. Holle vezels verliezen hun vorm wanneer ze samen worden gedrukt, waardoor het materiaal wordt samengeperst. 

Voor positioneren  met dekens en kussens is ademend vermogen belangrijk een opgerolde deken heeft moeite met ´ademen´ wat maakt dat warmte wordt vastgehouden in de deken. Dit is jammer, omdat mensen tijdens de slaap de lichaamstemperatuur moeten verlagen. Het gebrek aan ademend vermogen kan ook een negatief effect hebben op de weefsels van de klant en op het comfort. De meeste mensen die wel eens hoge koorts hebben gehad, weten hoe onaangenaam het is om in doorweekt beddengoed te liggen. Bovendien verhoogt een vochtig bed het risico op weefselbeschadiging.

De lichaamstemperatuur laten dalen

Verminderd vermogen om warmte kwijt te raken maakt het moeilijker te slapen. Slaap heeft een energiebesparend effect, omdat het energieverbruik van het lichaam vermindert door de lichaamstemperatuur te verlagen. Als de lichaamstemperatuur laag is, heeft het lichaam niet zoveel energie nodig om op gang te blijven. 

Dit geldt voor alle zoogdieren en is een truc van de evolutie. Als het donker is, is het moeilijker om voedsel te vinden en is het daarom slim  de temperatuur van het lichaam te verlagen om zo het energieverbruik tot een minimum te beperken.

Als de temperatuur in de nacht te hoog is, denkt het lichaam nog steeds dat het overdag is, en dat maakt het dus moeilijk om in slaap te vallen. 

Wanneer het lichaam zijn temperatuur verlaagt, kan dat op twee manieren gebeuren: door te transpireren of door een verhoogde bloedstroom nabij de huid, zodat het bloed afgekoeld wordt.

Als de temperatuur rondom het lichaam te hoog is, kan het lichaam zijn eigen warmte niet afgeven. Daarom is transpireren de enige mogelijkheid voor het lichaam om de temperatuur te verlagen. Als het lichaam transpireert gebruikt het een grote hoeveelheid energie, en zo lang als energie wordt gebruikt om de temperatuur te verlagen, kan het lichaam niet ontspannen en kalmeren.

Positionering - er is nog een lange weg te gaan

Het is duidelijk dat er veel factoren een rol spelen, als u streeft naar goede slaap. Een doorslaggevende factor is echter het belang van een goede positionering.
Bij Vendlet betekent het concept van positionering "de manier waarop we liggen wanneer we moeten slapen". Daarnaast wordt tijdens de vele seminars van Vendlet een duidelijke beeld zichtbaar.

Op zeer weinig plekken wordt gewerkt met een daadwerkelijk positioneringsplan. Positionering is geen hoofdonderwerp in de gezondheidszorgopleiding. Daarnaast zijn er meer regels dan uitzonderingen, voor wat betreft het gebruik van beschikbare middelen voor positionering. Dekens, kussens, handdoeken en nog veel meer kunnen, wanneer ze gerold en verpakt zijn, goed zijn om grenzen voor het lichaam te creëren. Maar hoe zit het met het effect van de hitte op slaap?

Het feit dat te hoge temperaturen in de slaapkamer onze slaap kunnen beïnvloeden is al lang bekend. Het feit dat het onvermogen om de lichaamstemperatuur te regelen een directe negatieve invloed op de slaap heeft, is minder bekend. Het zou dan ook een prioriteit moeten zijn bij het werken met bedlegerige mensen. Mensen die niet zelfstandig het ene of het andere kunnen kiezen, hebben het recht om te worden verzorgd door mensen die bereid zijn om ruimte te creëren voor een goede slaap.

 

---

 

 

Ontvang 25 adviezen voor positionering!

Meld u aan voor onze nieuwsbrief en krijg 25 voorbeelden van positionering toegestuurd. Met deze 25 adviezen kunt u bij iedere cliënt gericht op zoek gaan naar de juiste manier van positioneren.